-

Naciye Yoldaş

DOĞUM TARİHİ VE YERİ

Henüz bilinmiyor

ÖLÜM TARİHİ VE YERİ

Henüz bilinmiyor

MEZARI

Henüz bilinmiyor

1920 yılında Bakü’de Türkiye İştirakiyun Teşkilatı ve Türkiye Komünist Partisi üyesi olarak politik faaliyetler yapan muallime (öğretmen) Hilmi kızı Naciye Hanım, Kız Öğretmen Okulu mezunudur. 

Hilmi kızı Naciye Yoldaş, 28-29 Ocak 1921’de Karadeniz’de katledilen Hilmioğlu Dr. İsmail Hakkı’nın kız kardeşidir. Arap İsmail Hakkı olarak tanınan ağabeyi, 1918’de Berlin’de Spartakist Hareketine katılan ve Berlin’de Kurtuluş Dergisi’ni yayımlayanlar arasındadır. 1919’da İstanbul’da Türkiye İşçi Çiftçi Sosyalist Partisi’nin kurucusu oldu.

İsmail Hakkı Bakü’ye 1920 yılının yaz aylarında gelmiş ve Mustafa Suphi ile birlikte çalışmaya başladı. 

Muallime Naciye Hanım ise Bakü’ye İsmail Hakkı’dan önce gelmiştir. Naciye Hanım Azerbaycan’da kurulan Menşevik Müsavat Hükümeti’nin Osmanlı Hükümeti’nden istediği öğretmenlerinden biri olarak Aralık 1919’da Bakü’ye gelmiş olmalı. Azerbaycan İstanbul’dan kadın öğretmenler isteyince öğretmen okulu mezunu beş genç öğretmen Bakü’den gelen daveti kabul etmiş, Sarıklı Vehbi Bey’in himayesinde, 15 Aralık 1919 günü vapurla İstanbul’dan yola çıkmıştır. Naciye Hanım, 9 Şubat 1920’de “Bakü Kadın Öğretmen Seminariyasının (kadın öğretmen okulu) başkanı” olarak tayin edilmiş, ancak adı geçen seminariya açılmamıştır. 

Naciye Hanım Mustafa Suphi’nin Türkiye İştirakiyun Teşkilatı Bakü Şubesine üye olmuş ve Yeni Dünya gazetesinde makaleler yazmıştır. Ekim Devrimi’nin Müslüman kadınların kurtuluşu doğrultusunda yarattığı imkanları anlattığı yazıları son derece ilginçtir. “Hilmi kızı Naciye” olarak imzaladığı makalelere Yeni Dünya sayfalarında ulaşılabilir.

Naciye Yoldaş Bakü’de toplanan “Şark Milel-i Mazluması- Doğu Halkları Kurultayı’na delege olarak seçilmiş ve tüm Doğulu kadınlar adına kurultayda bir konuşma yapmıştır. TKP Birlik Kongresine de delege olarak seçilen ve kadın konusunu işleyen Naciye Yoldaş, 1921’de TKP adına İstanbul’a da dönmüş ve parti adına çalışmalar yapmıştır

Hilmi kızı Naciye Hanım,  Türkiye Komünist Partisi delegesi olarak 1920’de Bakü’de düzenlenen Komünist Enternasyonal’in Doğu Halkları kongresine katılır ve Doğulu kadınların yürüttüğü mücadele ve kadınların talepleri üzerine bir konuşma yapar. Konuşmasından bir bölüm:

 … Doğulu komünist kadınların vermesi gereken savaşım daha da zordur, çünkü tüm bunlara ek olarak onlar erkek milletinin baskısına karşı da mücadele etmek zorundadır. Eğer siz Doğulu erkekler, geçmişte olduğu gibi gelecekte de kadınların kaderlerine karşı kayıtsız kalırsanız, beraberce yaşadığımız ülkemiz, bizimle beraber yok olacaktır. Bunun tek alternatifi, tüm ezilenlerle birlikte kanlı bir ölüm-kalım mücadelesi başlatmak ve haklarımızı güç kullanarak kazanmaktır.

“Eşit haklara sahip olduğumuzu kabul eden komünistler ellerini bize uzattılar, biz kadınlar da onların en sadık yoldaşları olduğumuzu ispatlayacağız. İzlenecek yolu olmayan karanlıkta sendelediğimiz ya da derin uçurumların kıyısında durduğumuz doğrudur, fakat korkumuz yok, çünkü biz biliyoruz ki her insan gündoğumunu görmek için karanlığın içinden geçmek zorundadır.” 

Cemile Nuşirvanova, Rahime Selimova ve Naciye Hanım, 1921 yılında Ankara’da Anadolu’daki ilk 8 Mart Uluslararası Emekçi Kadınlar Günü kutlamasını gerçekleştirdiler.

Belirtilmedi

Belirtilmedi

Belirtilmedi

DİĞER

Naciye Yoldaş'In Yeni Dünya Gazetesi'nde yayınlanan makalesi,1920

Hilmi kızı Naciye Hanım sayfasındaki bilgiler, 23 Nisan 2023 tarihinde Emel Akal tarafından yüklenmiştir.  

Ek bilgi önerileriniz için: info@istanbulgendermuseum.org

Tohum ekenler, fide dikenler – Türkiye sol hareketi kadın+lar tarihi arşivine isim yükleme kuralı:

– Yaşayan kişiler, kendisiyle ilgili bilgileri ancak şahsen ekleyebilir.

– Vefat etmiş isimlerin bilgi girişi ise, konuya ilgi duyan herkes için mümkündür.

 İstanbul Toplumsal Cinsiyet Müzesi