Radyo Spikeri, Öğretmen, İnsan Hakları ve Tutuklu hakları Savunucusu

Didar Şensoy

DOĞUM TARİHİ VE YERİ

1934 Yugoslavya

ÖLÜM TARİHİ VE YERİ

1 Eylül 1987 Ankara

MEZARI

Feriköy Mezarlığı, İstanbul

Didar Şensoy, radyo spikerliği ve  öğretmenlik yaptı. İnsan hakları ve tutuklu hakları savunuculuğu yaptı.

1934 yılında Yugoslavya’da dünyaya gelen Didar Şensoy, Arnavut bir aileye mensuptur.  Yugoslavya’da spiker ve öğretmen olarak çalışan Şensoy, 1963 yılında Türkiye’ye göç etti.

Türkiye’de sol gençlik hareketi içinde aktif yer alan kardeşi Hasan Şensoy’un 1976 yılında tutuklanmasının ardından, özellikle 12 Eylül Askeri Darbesi’nin ardından cezaevlerindeki insan hakları ihlallerine karşı mücadeleyi başlatanlardan biri oldu.

Toplumsal hafızaya, 12 Eylül sonrası 1. Ordu Komutanlığında “Kardeşlerimizi, çocuklarımızı geri verin” diye bağırmasıyla kazındı. Cezaevi önlerindeki nöbet eylemlerine, basın açıklamalarına katıldı. Evini devrimci gençlere açtı. İnsan Hakları Derneğinin kurucuları arasında yer aldı.

Cezaevlerindeki insan hakları ihlallerine karşı verdiği mücadelede sayısız kez gözaltına alında, şiddete maruz kaldı, hakkında davalar açıldı.

Didar Şensoy, üç kırmızı karanfil işli beyaz eşarbıyla işçi eylemlerine, kadın eylemlerine katıldı.

1987 yılında, cezaevlerindeki sorunlara dikkat çekmek, cezaevlerindeki insan hakları ihlallerine karşı devam eden açlık grevindeki tutukluların taleplerini Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne götürmek üzere İstanbul’dan yola çıkan tutuklu yakınları arasındaydı. Yolculuğun her aşamasında polis müdahalesi ile karşılaştılar, şiddet gördüler.

Meclisin önünde yapılan polis saldırısı sırasında fenalık geçiren Didar Şensoy 1 Eylül dünya barış gününde yaşamını yitirdi.

Belirtilmedi

Cezaevlerindeki insan hakları ihlallerine karşı ve tutuklularla dayanışma amacıyla yürütülen mücadelede yer alan Şensoy, bu nedenle sayısız kere gözaltına alındı, şiddete maruz kaldı. Hakkında ceza davaları açıldı.

Tehdit edildi.  12 Eylül Darbesi sonrasında bir tren yolculuğu esnasında darp edildi ve trenden atılmaya çalışıldı.

Gökçer Tahinciığlu (2014). ”Didar Abla”dan Pınar Selek’e”, Milliyet (5. 10. 2014).

leftkup.com (2018).  Didar Şensoy’u kardeşi Hasan Şensoy anlattı  (27. 08  2018).

politikahaber.com (2018).  Bizi bul Didar Abla! (30. 08. 2018).

Tuğçe Yılmaz (2022).  “Bekleyin biraz, Didar Şensoy geçiyor sokağınızdan”, Bianet (1. 9. 2022).

Algül Umutlu, (2022).  “12 Eylül, anaların atağı ve Didar Şensoy”, Sendika.org (1. 9. 2022).

Haber Politika (2022).  “İnsan hakları mücadelesinde bir ışık: Didar Şensoy” (1. 9. 2022).

Video haber

Jinha Agency Turkce, “Direnmeye öğreten kadın Didar Şensoy”

Anısı için yapılan çalışmalar

Anısına Şarkı

Sevinç Eraltan, Didar Şensoy anısına “Didar Şensoy’a ağıt” isimli şarkıyı yaptı.

Anısına film

Alper Yılmaz, Gülizar Çağlayan, Hasan Ocak ile birlikte Didar Şensoy’un da anısına “Karanlığın içinde kireç badanalı ev” ismiyle bir kısa film çekti. Bu film, 2012 yılındaki 6. ZEBRA Şiir Film Festivali’nde   En İyi Hoşgörü Filmi dalında aday gösterildi

Kitap

Hülya Özzümrüt ve Ümit Efe (2008). Didar Abla Yaşayacaksın Yaşatacaksın, Barikat, İstanbul.

Didar Şensoy anısına şiir

Durun.
Bekleyin biraz!
Didar Şensoy geçiyor sokağınızdan.
Bakın!
Pencerenizin tam altından,
sarmaşıklara sürünerek.
Tarayın saçlarınızı, gömleğinizin yakasını düzeltin
ve dik durun.
Maltanızdan, avlunuzdan geçiyor
Didar Şensoy…

Yazar bilgisine ulaşılamadı

Belirtilmedi

Didar Şensoy sayfasındaki bilgiler,  2 Nisan 2023 tarihinde Handan Çağlayan tarafından yüklenmiştir. 

Ek bilgi önerileriniz için: info@istanbulgendermuseum.org

Tohum ekenler, fide dikenler – Türkiye sol hareketi kadın+lar tarihi arşivine isim yükleme kuralı:

– Yaşayan kişiler, kendisiyle ilgili bilgileri ancak şahsen ekleyebilir.

– Vefat etmiş isimlerin bilgi girişi ise, konuya ilgi duyan herkes için mümkündür.

 İstanbul Toplumsal Cinsiyet Müzesi